Werkgevers zijn wettelijk verplicht om maatregelen te nemen om arborisico’s te voorkomen of te beperken, ook bij werken in de hitte.
Veel werkenden in Nederland hebben te maken met (extreem) warme omstandigheden op de werkvloer. Denk bijvoorbeeld aan wegwerkers, hoveniers, bouwvakkers, dakdekkers. Maar ook bijvoorbeeld bakkers, werkenden in de staal- en glasindustrie en brandweerlieden. Bij werken onder (extreem) warme omstandigheden kunnen gezondheidsklachten optreden of problemen ontstaan met het functioneren. Bedrijven zijn wettelijk verplicht om maatregelen te nemen om arborisico’s te voorkomen of te beperken, ook als gevolg van werken onder warme omstandigheden.
Werken bij hoge temperaturen of met hete producten kan leiden tot minder goede prestaties of tot gezondheidsklachten. Daarom is het belangrijk dat werkgevers beoordelen wat de warmterisico’s zijn op de werkplek om op tijd actie te ondernemen. Ook werknemers hebben een rol in het inschatten van de risico’s.
Het Arbobesluit (artikel 6.1) bepaalt dat de temperatuur op de werkplek niet nadelig mag zijn voor de gezondheid van de werknemer. Hoewel geen specifieke temperaturen worden genoemd, moeten werkgevers er wel alles aan doen om de gezondheidsklachten en -schade te voorkomen.
Als werken bij een hoge temperatuur niet kan worden voorkomen, moet de werkgever:
- nagaan of werken in de warmte wel noodzakelijk is;
- de duur van werkzaamheden in de warmte verkorten;
- werkzaamheden afwisselen met werk op een koelere plek;
- koele dranken aanbieden;
- persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar stellen.
Wat te doen bij (extreem) warme omstandigheden?
Om bedrijfsongevallen en productiviteitsverlies door hitte op de werkvloer te voorkomen, kun je denken aan de volgende maatregelen:
Buiten werken
- Voorbereiding – Houd rekening met weersverwachting en maak een hitteplan. Richt indien mogelijk de werkroosters zo in dat wordt gewerkt wordt op de uren van de dag dat het relatief minder warm is. Vermijd zoveel mogelijk werken in de buitenlucht en bekijk of het mogelijk is in de schaduw te werken.
- Neem pauzes – Korte pauzes (2-5 min/uur) kunnen gezondheidsrisico’s verminderen.
- Drink voldoende – Zorg dat drinkwater altijd beschikbaar is via aftappunten, waterflessen etc.
- Pas het werk aan – Plan werk in de zon en zwaar werk op koelere momenten van de dag.
- Pas kleding aan – Zorg voor uniformen of beschermende bedrijfskleding die los, luchtig en ademend is.
- Smeer onbedekte huid in met zonnebrandcrème.
Binnen werken
- Voorbereiding – Houd rekening met de warmte en richt indien mogelijk de werkroosters zo in, dat gewerkt wordt op de uren van de dag, dat het relatief minder warm is. Stel zware klussen zoveel mogelijk uit tot wanneer het koeler is.
- Neem pauzes – Korte pauzes (2-5 min/uur) kunnen gezondheidsrisico’s verminderen, las de pauzes in op koele plekken.
- Drink voldoende – Zorg dat drinkwater altijd beschikbaar is, plaats eventueel een waterkoeler.
- Pas kleding aan – Zorg voor uniformen of beschermende bedrijfskleding die los, luchtig en ademend is.
- Zorg voor voldoende ventilatie van de werkruimte.
- Ook binnen is het van belang om je onbedekte huid goed in te smeren met zonnebrandcrème als je in een kas of bij het raam werkt.
Wat kan een werknemer doen als er nog geen maatregelen zijn genomen?
- Je werknemer kan je aanspreken op de situatie en vragen om passende maatregelen te nemen.
- Je werknemer kan de situatie voorleggen aan de ondernemingsraad of de preventiemedewerker.
- Je werknemer kan contact opnemen met de arbodienst van de werkgever. De arbodienst heeft de bevoegdheid om de situatie ter plaatse te beoordelen.
- Je werknemer kan de situatie in het uiterste geval ook rechtstreeks aankaarten bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Dit dan wel nadat de situatie eerst met de werkgever is besproken en er geen maatregelen zijn genomen. Het is verstandig dit als werkgever niet zover te laten komen.
Kwetsbare groepen en beroepen
Naar schatting wordt in 12% van alle bedrijven gewerkt onder warme omstandigheden, zoals in de landbouw, bouwnijverheid en industrie, maar ook bij dienstverlenende beroepen komt het voor. Voorbeelden van beroepen die regelmatig met hitte te maken hebben zijn: bakkers, hoveniers, mijnwerkers, bouwvakkers, arbeiders in de staal- en glasindustrie, brandweerlieden, politieagenten en wegwerkers.
Biologisch gezien hebben vrouwen sneller last van warmte dan mannen. Daarnaast kunnen voor de volgende werknemers warme omstandigheden nog schadelijker zijn:
- zwangere werknemers;
- werknemers met een slechte conditie;
- werknemers met een hoog vetgehalte;
- werknemers met hart- en vaatziekten;
- werknemers die geneesmiddelen gebruiken.
Bronnen: Salaris Vanmorgen / Arboportaal en SER Dossier werken bij (extreme) hitte